2.2.2.1 5. Operationele segmenten

A. Basis voor segmentatie

De Groep onderscheidt de volgende drie strategische clusters, welke haar operationele en te rapporteren segmenten vormen:

• Nederland
• Duitsland / België
• Verenigd Koninkrijk

Het assortiment dat de Groep verkoopt bestaat onder andere uit mengvoer, voer voor jonge dieren, speciaalvoer, ruwvoer en bijproducten alsmede zaden en meststoffen. Kernactiviteiten zijn de productie van voer, logistieke diensten en het aanbieden van Total Feed oplossingen gebaseerd op nutritionele know how.

De clusters bieden soortgelijke producten en diensten aan en kennen vergelijkbare productieprocessen en distributiemethoden. Omdat echter de operationele segmenten afzonderlijk worden bestuurd en sprake is van verschillende valuta (Verenigd Koninkrijk cluster versus de overige clusters) worden operationele segmenten niet geïntegreerd.

Deze opdeling in segmenten is consistent met de organisatiestructuur en de interne management rapportage en representeert tevens de geografische regio’s waarin de Groep actief is. Het hoofdkantoor van de Groep is gevestigd in Lochem, Nederland.

De Directie van de Groep beoordeelt de interne managementrapportages van elk cluster op maandelijkse basis en opereert gezamenlijk als belangrijkste operationeel besluitvormend orgaan.

Er bestaan verschillende niveaus van integratie tussen de segmenten. Deze integratie betreft ook onderlinge leveringen van voorraden en gezamenlijke logistieke dienstverlening. De vaststelling van de prijzen van deze leveranties tussen segmenten vindt plaats op basis van zakelijke afspraken zoals die tussen onafhankelijke partijen zouden zijn gemaakt.

B. Informatie over te rapporteren segmenten

Informatie over de te rapporteren segmenten is hierna gepresenteerd. Het resultaat uit bedrijfsactiviteiten per segment betreft het resultaat voor rente en belastingen en wordt gebruikt voor het beoordelen en meten van de prestaties omdat dit volgens de Directie de belangrijkste maatstaf is bij evaluatie van de resultaten van de segmenten in vergelijking met andere ondernemingen actief in dezelfde bedrijfstak.

2.2.2.1.1

2.2.2.1.2

De kolom groep / eliminaties bevat zowel bedragen als gevolg van activiteiten voor de Groep als eliminaties in het kader van de consolidatie.

Onder overige vaste activa wordt in dit verband verstaan materiële vaste activa, immateriële activa en goodwill en vastgoedbeleggingen.

Het werkkapitaal bestaat uit de voorraden, biologische activa, handels- en overige vorderingen minus de kortlopende verplichtingen.

De Groep is niet afhankelijk van individuele grote afnemers.

C. Aansluiting van het resultaat

De aansluiting tussen het bedrijfsresultaat van de te rapporteren segmenten en het winst voor belastingen van de Groep is hierna weergegeven:

2.2.2.2 6. Bedrijfscombinaties

Acquisitie VleutenSteijnVoeders B.V. (Nederland)

Op 22 juli 2016 heeft ForFarmers de overname van VleutenSteijnVoeders B.V. ('Vleuten-Steijn) aangekondigd. Goedkeuring voor deze transactie werd eind september 2016 verkregen, waarna ForFarmers alle aandelen van Vleuten-Steijn heeft overgenomen. Vleuten-Steijn is een veevoederonderneming gericht op de varkenssector in voornamelijk Zuidoost-Nederland en Duitsland. De onderneming genereerde in 2015 een omzet van circa €91 miljoen door de verkoop van circa 295.000 ton voeders aan veelal grotere bedrijven in met name het zeugen- en biggensegment. Vleuten-Steijn heeft de productie van diervoeders aan derden uitbesteed. De bedrijfsactiviteiten van Vleuten-Steijn worden geïntegreerd in ForFarmers Nederland.

Vleuten-Steijn wordt vanaf 1 oktober 2016 geconsolideerd in de resultaten van ForFarmers. Vanaf de datum van acquisitie droeg Vleuten-Steijn €21,9 miljoen bij aan de omzet en €0,9 miljoen aan het resultaat voor belastingen. Indien de acquisitie van Vleuten-Steijn had plaatsgevonden per begin boekjaar zou de bijdrage aan de omzet €85,1 miljoen en de bijdrage aan het resultaat voor belastingen €3,1 miljoen hebben bedragen. Hiermee zou per begin boekjaar de omzet van de Groep €2.172 miljoen hebben bedragen en het resultaat voor belastingen van de Groep €70,4 miljoen.

A. Verkrijgingsprijs

Zoals overeengekomen in de koopovereenkomst is 70% van de transactiesom in 2016 betaald (€20.481 duizend). Het restant wordt betaald na 3 jaar, afhankelijk van het behalen van een aantal reeds bepaalde criteria. De Groep heeft hiervoor €7.638 duizend als voorwaardelijke vergoeding opgenomen, zijnde de reële waarde op de overnamedatum (1 oktober 2016). Op 31 december 2016 was de waarde van de voorwaardelijke vergoeding gestegen tot €7.660 duizend (zie noot 30).

B. Acquisitie gerelateerde kosten

De kosten samenhangend met de acquisitie bedroegen €0,5 miljoen.  Deze kosten hebben betrekking op due diligence-kosten en juridische advieskosten welke zijn verantwoord in de overige bedrijfskosten.

C. Aangekochte activa en verplichtingen

De voorlopige reële waarden van de identificeerbare activa en verplichtingen van Vleuten-Steijn aangekocht per de datum van acquisitie waren:

Vaststelling reële waarden

De handels- en overige vorderingen bestaan uit bruto contractuele vorderingen van €13.121 duizend, waarvan €2.456 duizend naar verwachting oninbaar was op datum van acquisitie.

D. Goodwill

De overname van Vleuten-Steijn is verantwoord volgens de acquisitiemethode waarbij de betaalde prijs is gebaseerd op een ondernemingswaarde van €30,5 miljoen. Het positieve verschil tussen de verkrijgingsprijs en de voorlopige reële waarde van de identificeerbare activa en verplichtingen is geactiveerd als goodwill. De goodwill is bepaald op €15,6 miljoen. De goodwill is de waarde van de verwachte synergie-voordelen van de acquisitie. De goodwill is volledig toegerekend aan het cluster Nederland. De eventuele waardeverminderingen en afschrijvingen op goodwill en de klantenportefeuille zijn niet fiscaal aftrekbaar bij de berekening van de winstbelastingen.

E. Acquisities 2015

Countrywide Farmers (Verenigd Koninkrijk)

In december 2014 heeft de Groep de acquisitie van de voeractiviteiten van Countrywide Farmers aangekondigd, onder voorbehoud van goedkeuring door de mededingingsautoriteiten. Goedkeuring voor deze transactie werd verkregen op 1 mei 2015. Deze bedrijfsactiviteiten zijn geïntegreerd in ForFarmers UK. De betaalde prijs is gebaseerd op een ondernemingswaarde van €14 miljoen. De transactie is vormgegeven als activa-passiva transactie inclusief de overname van 49 medewerkers en verantwoord volgens de acquisitiemethode. Het positieve verschil tussen de verkrijgingsprijs en de reële waarde van de identificeerbare activa is geactiveerd als goodwill. De goodwill is bepaald op €2,0 miljoen. De goodwill is de waarde van de verwachte synergie-voordelen van de acquisitie. De goodwill is volledig toegerekend aan het cluster Verenigd Koninkrijk. Deze goodwill en de klantportefeuille vormen een aftrekbare post bij de berekening van de winstbelastingen.

Vanaf de datum van acquisitie droeg Countrywide Farmers €68,0 miljoen bij aan de omzet en €2,1 miljoen aan het resultaat voor belastingen. Indien de acquisitie van Countrywide had plaatsgevonden per begin boekjaar 2015 zou de bijdrage aan de omzet €102,0 miljoen hebben bedragen en de bijdrage aan het resultaat voor belastingen €3,2 miljoen. Hiermee zou per begin boekjaar 2015 de omzet van de Groep €2.278 miljoen hebben bedragen en het resultaat voor belastingen van de Groep €67,3 miljoen.

De kosten samenhangend met de acquisitie bedroegen €1,1 miljoen. Er is met de vorige eigenaar van Countrywide Farmers geen voorwaardelijke betaling overeengekomen.

De voorlopige reële waarden van de identificeerbare activa en verplichtingen van Countrywide Farmers aangekocht in 2015 per de datum van acquisitie zijn niet veranderd en definitief geworden in 2016:

2.2.2.3 7. Desinvesteringen

Leafield Feeds Ltd. (Verenigd Koninkrijk)

Per 30 juni 2016 heeft de Groep zijn belang in Leafield Feeds Ltd. aan SugaRich verkocht voor €1,3 miljoen, resulterend in een winst van €0,8 miljoen welke geclassificeerd is als overige bedrijfsopbrengsten in de winst-en-verliesrekening. De Leafield brood en biscuit producten worden voornamelijk verkocht aan business-to-business klanten. Omdat ForFarmers zich richt op de verkoop van producten en diensten aan boeren en de productportfolio daarop is afgestemd, is de beslissing genomen om Leafield te verkopen. De verkoop betreft een aandelentransactie van de entiteit Leafield Feeds Ltd. en heeft betrekking op de productielocatie in Wakefield, West Yorkshire en 15 werknemers. Aangezien de transactie is afgerond per 30 juni 2016 werden de overeenkomstige activa en passiva van Leafield Feeds Ltd. gedeconsolideerd en volledig overgedragen aan SugaRich.

Indirecte transportactiviteiten Wheyfeed (Verenigd Koninkrijk)

In 2016 heeft de Groep de indirecte transportactiviteiten van Wheyfeed verkocht aan de voormalige aandeelhouder van Wheyfeed Ltd. De voederactiviteiten van Wheyfeed Ltd. alsmede de entiteit zelf blijven eigendom van de Groep. De boekwinst van €0,4 miljoen heeft betrekking op de afgestoten transportmiddelen en is verantwoord onder overige bedrijfsopbrengsten, zie noot 10.

Desinvesteringen 2015

In 2015 heeft de Groep haar 6% belang in Adaptris (Verenigd Koninkrijk) verkocht aan RBI. De aandelen zijn geleverd op 2 oktober 2015. Met de verkoop is een boekwinst van €1,1 miljoen gerealiseerd die is verantwoord als overige bedrijfsopbrengsten.

2.2.2.4 8. Omzet

De geografische verdeling van de omzet kan als volgt worden weergegeven:

De verdeling van de omzet per categorie kan als volgt worden weergegeven:

De overige omzet heeft voornamelijk betrekking op leveringen van enkelvoudige voeders, overige handelsproducten alsmede geleverde diensten (dit laatste is immaterieel voor separate presentatie).

2.2.2.5 9. Kosten van grond- en hulpstoffen

In 2016 is op voorraden een bedrag van €35 duizend afgeschreven (2015: €20 duizend).

2.2.2.6 10. Overige bedrijfsopbrengsten

De overige bedrijfsopbrengsten bevatten onder meer bedragen voor de desinvestering in Leafield Feeds Ltd. (Verenigd Koninkrijk), €0,8 miljoen, de verkoop van transportmiddelen van Wheyfeed (Verenigd Koninkrijk), €0,4 miljoen, de verkoop van de bedrijfshal in Doetinchem (Nederland), €0,1 miljoen, en de verkoop van grond in Oss (Nederland), €0,9 miljoen. Deze laatste werd eerder geclassificeerd als activa aangehouden voor verkoop (2015: €1,1 miljoen voor de desinvestering in Adaptris en €0,3 miljoen voor de verkoop van de Cranswick-locatie, beiden in het Verenigd Koninkrijk). Voor toelichting over de desinvesteringen en de verkochte activa die eerder werd geclassificeerd als activa aangehouden voor verkoop wordt verwezen naar Noot 7 respectievelijk Noot 25.

2.2.2.7 11. Bedrijfslasten

De autonome daling van de bedrijfslasten bedroeg €4,0 miljoen. De overige mutaties worden voornamelijk veroorzaakt door een valuta-omrekeningsverschil (-€17,2 miljoen), het effect van acquisities en desinvesteringen (€1,2 miljoen) en incidentele items (€1,9 miljoen bestaande uit herstructureringskosten).

A. Overige bedrijfskosten

De overige bedrijfskosten dalen met €22,1 miljoen, hiervan wordt €8,8 miljoen veroorzaakt door een valuta-omrekeningsverschil. De kosten dalen met €0,2 miljoen door het effect van acquisities en desinvesteringen. De autonome daling van de overige bedrijfskosten komt daarmee op €13,1 miljoen. De kosten zijn lager voor energie, transport en onderhoudskosten door onder andere door het OneForFarmers programma en de lagere kosten voor diesel en elektriciteit. De verkoopkosten zijn lager door voornamelijk een lagere netto dotatie aan de voorziening voor bijzondere waardeverminderingen met betrekking tot handelsvorderingen. De overige bedrijfskosten in 2016 bevatten ook éénmalige kosten met betrekking tot de beursnotering (€1,5 miljoen).

B. Kosten voor onderzoek en ontwikkeling

De kosten voor onderzoek en ontwikkeling bedroegen in 2016 €4,8 miljoen (2015: €4,9 miljoen). Deze kosten hebben hoofdzakelijk betrekking op de kosten van nutritionele specialisten, productmanagers en laboratorium medewerkers.

C. Honoraria van de accountant

De volgende honoraria van KPMG Accountants N.V. zijn ten laste gebracht van de Groep, haar dochtermaatschappijen en andere maatschappijen die zij consolideert, een en ander zoals bedoeld in artikel 2:382a lid 1 en 2 BW.

De in de tabel vermelde honoraria voor het onderzoek van de jaarrekening hebben betrekking op de totale honoraria voor het onderzoek van de jaarrekening, ongeacht of de werkzaamheden al gedurende het boekjaar zijn verricht. De overige accountantskosten (dit zijn de 'Andere controleopdrachten') zijn verantwoord in het jaar waarin de diensten zijn verricht.

2.2.2.8 12. Nettofinancieringslasten

Als gevolg van de devaluatie van het Britse pond is in 2016 een verlies geleden inzake omrekening vreemde valuta. In 2015 betrof dit een winst (bate) als gevolg van de stijging van het Britse pond.

De overige rentebaten betreffen voornamelijk ontvangen rente op uitstaande langlopende vorderingen (leningen) en banktegoeden. De overige rentelasten betreffen voornamelijk betaalde rente op (bank)leningen en overige financieringsverplichtingen.

De overige financiële lasten bevatten een afschrijving van €0,4 miljoen (2015: €0,4 miljoen) met betrekking tot geactiveerde kosten voor een in 2014 afgesloten financiering, zoals nader is toegelicht onder noot 28.

2.2.2.9 13. Winst per aandeel

A. Gewone winst per aandeel

De berekening van de gewone winst per aandeel is gebaseerd op de hierna weergegeven resultaten toerekenbaar aan gewone aandeelhouders en gewogen gemiddelde aantallen uitstaande gewone aandelen.

B. Verwaterde winst per aandeel

De berekening van de verwaterde winst per aandeel is gelijk aan de calculatie van de gewone winst per aandeel omdat er in 2015 en 2016 geen nieuwe aandelen zijn uitgegeven, met uitzondering van 1 prioriteitsaandeel uitgegeven in 2015 met een nominale waarde van €1,00 dat geen verwaterend effect heeft op de gewone winst per aandeel. Het prioriteitsaandeel geeft geen recht op dividend. Voor aanvullende informatie wordt verwezen naar noot 26.